De vele gezichten van de ondergang, deel 3

(Pipo versus wetenschap)
In deze reeks hebben we eerder de apocalyptische zienswijze van enkele religieuze groeperingen en de eindtijd voorspellingen van de  zieners onder de loep genomen. Vreemd genoeg komen de meeste apocalyptische toekomstverwachtingen niet van deze obscure groepen. Integendeel, de meest pessimistische beelden worden door gerenommeerde wetenschappelijke instituten of deskundigen naar voren gebracht. Bijna dagelijks bestoken ze ons met nieuwe modellen en bewijzen dat de ‘eindtijd’ met rasse schreden nadert. In dit stuk gaan we op verkenningstocht langs de zuiver wetenschappelijke eindtijdenkers.

Het verschil tussen de onheilsprofeten van weleer en de huidige wetenschappers is dat de eerste groep een hapklaar totaalbeeld geeft terwijl de tweede groep zich tot afzonderlijke deelgebieden beperkt. En natuurlijk spreken deze wetenschappers niet van een ‘eindtijd’ dat zou immers niet wetenschappelijk zijn. Maar leg je de uitkomsten van al die officiële onderzoeken op een rijtje naast elkaar, dan ontstaat er een beeld waarbij alle andere doemscenario’s verbleken.

‘Dag vogels, Dag bloemen, Dag kinderen’. Zo klonken de destijds telkens de woorden van Pipo de Clown aan het einde van zijn optreden. Ze blijken profetisch te zijn.

Biodiversiteit.

Maart 2004, wetenschappers hebben aangetoond dat het aantal soorten vlinders, vogels en planten in Engeland aan het afnemen is. Het gaat hier om 70 % van alle vlinders, 28 % van alle planten en 54 % van de vogelsoorten.

Juni 2004, zeevogels langs de Britse kusten stevenen af op het slechtste broedseizoen aller tijden. De oorzaak is, volgens de onderzoekers, de afname van het aantal kleine vissen waarvan deze vogels afhankelijk zijn. En dit is weer te wijten aan klimatologische omstandigheden waarbij het zeewater warmer wordt waardoor het beschikbare plankton, het basisvoedsel van veel vissen, afneemt.

De biodiversiteit loopt wereldwijd terug, kringlopen verstoord en daarmee raakt de natuur ontwricht. Biologen gaan ervan uit dat jaarlijks ongeveer 0,3-1 procent van de levende soorten uitsterft. En volgens een studie van het Wereld Natuur Fonds verdwenen vanaf 1970 dertig procent van de variëteit aan levende wezens. En wat niet direct uitsterft vertoont een afname in aantal. Het probleem is wereldwijd maar wie zich tot Europa wil beperken kan hier (PDF, NL) de trieste stand van zaken volgens het European Environment Agency downloaden

’Pipo de clown en Mama Loe reizen recht door zon en regen langs de weide wereldwegen‘. Een zinsnede uit de titelsong van Pipo de Clown die wederom profetisch blijkt. Want waar het ene gebied door woestijnvorming verloren gaat wordt een ander geteisterd door overstromingen.

Klimaat.

De rapporten van het Nationaal Onderzoek programma Mondiale Luchtverontreiniging en klimaatverandering laten zich met recht lezen als de oude Bijbelse apocalyptische boeken. Leest u even een paar passages mee?

’Het is wetenschappelijk aangetoond dat de mens grote invloed heeft op het klimaat. De gemiddelde wereldtemperatuur zal deze eeuw waarschijnlijk stijgen met tussen de 1,4 en 5,8 graden. En in geen duizend jaar is het zo snel warmer geworden als de afgelopen eeuw (0,6 graden). De zeespiegel zal de 21ste eeuw stijgen met een marge van negen tot bijna negentig centimeter’.

Of;

‘Klimaatverandering heeft reeds wereldwijd invloed op fysische, biologische en maatschappelijke systemen (gletsjers wijken terug, de permafrost dooit, de bloeidata van planten en de broedperiodes van vogels verschuiven). Deze invloed zal toenemen en ontwikkelingslanden krijgen het zwaarder te verduren dan ze al hebben - met name de beschikbaarheid van goed water wordt een groot probleem. De biodiversiteit neemt af en het verspreidingsgebied van ziekten zoals malaria en cholera vergroot. De kloof tussen arm en rijk zal toenemen’.

Overstromingen.

Onlangs wist VN gezant Bogardi van het pas geopende UN University Environment and Human Security institute”  in Bonn, te melden dat 1 miljard mensen bedreigd door de gevolgen van een mogelijke overstroming. In 2050 zouden dat aantal zelf verdubbeld zijn tot 2 miljard.

Volgens zijn gegevens waren er vanaf 1971 tot en met 1995, waren er meer dan 1,5 miljard mensen getroffen door een overstroming. Dat komt neer op zo’n 100 miljoen per jaar met een dodental van 318.000 en 81 miljoen daklozen. Ook het aantal overstromingen neemt drastisch toe;

6   stuks in de jaren ‘50
7   stuks in de jaren ‘60
8   stuks in de jaren ‘70
18 stuks in de jaren ‘80
26 stuks  in de jaren ‘90

Droogte:

Een deel van een krantenbericht uit juni 2004;

’Het tempo waarin land in woestijn verandert is sinds de jaren '70 verdubbeld, ondanks internationale inspanningen om dat tegen te gaan. Volgens de Verenigde Naties dreigt de woestijnvorming miljoenen mensen op de vlucht te jagen, op zoek naar groenere landen. Een derde van het aardoppervlak loopt volgens de VN risico. Bijna een derde van Spanje dreigt in woestijn te veranderen, terwijl China sinds de jaren '50 92.100 vierkante kilometer vruchtbaar land is verloren - een gebied met de omvang van Portugal. "Het is een catastrofe die zich sluipend voltrekt", zegt Michel Smitall, woordvoerder van de VN-organisatie die toezicht houdt op de naleving van akkoord dat woestijnvorming wereldwijd had moeten tegengaan. "Hele delen van de wereld kunnen onbewoonbaar worden." Tot zover de berichten.

Voedsel.

De World Food Programme (WFP) liet in 2003 weten dat er per dag 24.000 mensen stierven  aan honger of de gevolgen van voedseltekort. Wereldwijd werden 104 miljoen mensen volgens deze organisatie door honger of voedseltekort bedreigt. Het WFP verwacht eerder een stijging dan een afname in deze getallen.

Drinkwater.

Volgens de laatste uitgave van het WWF (Wereld Natuur Fonds) kampte er in 2003, 2 van de 6 miljard mensen met een watertekort. In 2025 zullen dat er 3,5 van de 7 miljard zijn. En in 2050 denkt het WWF dat er van de circa 9 miljard mensen op deze aardbol er zo'n 7 miljard te maken krijgen met een tekort aan schoon (drink) water.

Epidemieën.

De World Health Organization waarschuwt bijna dagelijks voor oprukkende ziektes zoals Aids en Ebola. De laatste voorspelling gaat over polio, volgens dr. Heymann van het WHO verspreidt het virus zich met een alarmerende snelheid. Met name in Afrika waar 90% van alle gevallen zich voordoen. Ziekteveroorzakers van bijvoorbeeld malaria blijken steeds vaker resistent tegen medicatie en het WHO voorspelt dat het steeds moeilijker wordt om adequate vaccins en behandelwijzen te vinden.

Sapperdeflap.

Als het allemaal zo erg is, doet niemand dan iets? Jawel hoor. We sluiten internationale verdragen, maken nieuwe milieuregels, richten commissies op, vergaderen, roepen op tot beperking van de C02 uitstoot en worden lid van Greenpeace... Veel zal het niet helpen, het is slechts symptoombestrijding. Ze noemen als oorzaken voor het komende onheil, ontbossing, industrialisatie, overbevissing, verstedelijking, landbouw en ga zo maar door. Er zijn maar opvallend weinig wetenschappers die de vinger echt op de zere plek leggen en het probleem bij naam noemen. Uiteindelijk zijn WIJ het probleem. Er is domweg een teveel aan “ons”.

In 1999 zag de 6 miljardste wereldburger het levenslicht. Volgens demografische modellen zal de wereldbevolking in ieder geval stijgen tot 2050. Dan zal het aantal van 10 miljard mensen bereikt zijn en op basis van een wiskundige berekening zal er een stabilisatie plaats vinden.

Een korte samenvatting.

Als we al die wetenschappelijke rapporten op een rijtje leggen en vertalen naar klassieke ‘onheilsprofetentaal’ wordt de onderliggende boodschap zichtbaar; “Woont u in de binnenlanden dan zal u door droogte verdreven worden. Bevindt u zich in de kustgebieden dan zullen overstromingen uw deel zijn. En mocht u droogte en overstromingen overleven en niet door een epidemie getroffen worden dan zult u een langzame hongerdood sterven”.

Resumé.

Ik heb voor de research van dit artikel veel rapporten doorgelezen variërend van het opraken van de fossiele brandstoffen tot drinkwater tekorten en van toename van vluchtelingen tot asymmetrische oorlogvoering. En allemaal gaan ze uit van de korte of middellange termijnen. Maar het is opvallend dat veel rapporten het jaar 2050 als ijkpunt nemen. Misschien kunnen we daaruit voorzichtig opmaken dat de wetenschap, al dan niet bewust, een ‘eindtijdconsensus’ heeft bereikt?

Voorziet de wetenschap dan geen positieve veranderingen? Nee, eigenlijk niet, tenzij je de toename van bepaalde insectensoorten of een tijdelijke lokale positieve klimaatsverandering als een pluspunt beschouwt. Moeten we deze wetenschappelijke voorspellingen serieus nemen? Ik zelf zou zeggen niet meer of minder dan dat je de voorspellingen uit andere bronnen serieus zou nemen. Ondanks wat de wetenschap ons graag doet geloven maakt ook zij fouten, denk bijvoorbeeld aan het gat in de ozonlaag.Het enige wat we met zekerheid kunnen vaststellen is dat onder alle groepen van voorspellers, of ze nou wetenschappelijk erkend zijn of niet, de zwartgalligheid over onze toekomst hoogtij viert.

Hoe moeten we als simpele stervelingen met al die rampspoed omgaan? Misschien biedt het al eerder profetisch gebleken Pipolied een suggestie;

Voor clowntjes is de aardbol een grote toverbal
Een felgekleurde draaitol met grapjes overal
En maak ik mij soms toch eens kwaad op rovers of op vrekken
Dan klinkt altijd die wijze raad: kom Pipo, wij vertrekken.